Kategori: Makaleler

Herze Ne Anlama Gelir? Osmanlı’dan Günümüze Düşünsel Bir Yolculuk Dil, bir toplumun düşünme biçimini en derin haliyle yansıtan aynadır. Osmanlı Türkçesi’nde sıkça karşılaşılan “herze” kelimesi de bu aynanın ilginç kırılmalarından biridir. Bugün artık gündelik konuşmalarda pek kullanılmasa da “herze” kelimesi, tarihsel olarak hem bireysel davranışlara hem de toplumsal söylemlere yönelik güçlü bir eleştiriyi içinde taşır. “Herze”nin Kökeni ve Tarihsel Arka Planı “Herze”, Osmanlı Türkçesinde boş, saçma, anlamsız söz anlamında kullanılır. Farsça kökenli olan bu kelime, klasik dönem edebiyatında genellikle birine akılsızca konuşma ya da boş gevezelik yaptığı ima edilmek istendiğinde yer bulurdu. Nitekim divan şiirinde “herze-gû” yani “boş konuşan kimse”…

Yorum Bırak

Helmint Nasıl Tedavi Edilir? İnsan, Parazit ve Kültür Arasındaki Antropolojik Bir Yolculuk Bir Antropoloğun Merakı: Parazitin Kültürel Hikâyesi Bir antropolog olarak, insan topluluklarını incelerken dikkatimi en çok çeken şeylerden biri, beden ile kültür arasındaki derin ilişkidir. Beden, yalnızca biyolojik bir varlık değil; aynı zamanda toplumun inançlarını, korkularını ve sembollerini taşıyan bir haritadır. Bu haritanın gizli kıvrımlarında bazen bir parazit yer alır: helmint. Halk arasında “bağırsak kurdu” olarak bilinen bu canlı, yalnızca tıbbi bir sorun değil, aynı zamanda kültürel bir anlamlar ağıdır. “Helmint nasıl tedavi edilir?” sorusu bu yüzden yalnızca bir sağlık sorusu değildir; aynı zamanda insanın doğayla, bedenle ve toplulukla…

Yorum Bırak

Safrada Taş Neden Olur? (Vücudun “Küçük İnşaat İşçileri” İş Başında!) Hani bazen biri “taş gibi” der ya, işte safra kesesi o sözü yanlış anlamış olabilir! 😄 Safrada taş oluşumu, kulağa ciddi bir konu gibi geliyor ama gelin olaya biraz mizahla bakalım. Çünkü bu taşlar öyle durup dururken ortaya çıkmıyor; vücudun iç dünyasında dönen bir “minik inşaat projesi” var! Ve inanın, bu projede kadınların ve erkeklerin yaklaşımları da bambaşka… — Erkekler Taş Görür, Kadınlar Sebebini Sorgular 😎💅 Erkekler genelde “Sorunu bul, çöz, geç” kafasında. Safrada taş mı var? Hemen: > “Laparoskopik alalım, bitti gitti!” > Stratejik, net ve kısa vadeli çözümler…

Yorum Bırak

Bazı konular vardır ki, dünyanın neresine giderseniz gidin konuşulduğunda herkesin yüzünde aynı ifade belirir: hem inanç hem merak hem de biraz korku. Nazar işte tam da böyle bir fenomendir. Ben de bu yazıda, nazarı sadece “bizim kültürümüzün” değil, dünyanın dört bir yanındaki insanların ortak sezgisel korkusu ve koruma refleksi olarak ele almak istedim. Çünkü kim olursa olsun, içten içe herkes bilir: bazen bir bakış, gerçekten de “çok şey” anlatır. Nazar Hangi İnançtan Geliyor? Nazar, kelime anlamı olarak Arapça kökenlidir ve “bakmak, görmek” anlamına gelir. Ancak kavramın kendisi çok daha eskiye, semavi dinlerin öncesine kadar uzanır. Aslında “nazar” yalnızca İslam kültürüne…

Yorum Bırak

Fizikte Sürat Nasıl Bulunur? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak dünyayı anlamak sadece insan davranışlarını gözlemlemekten ibaret değildir; aynı zamanda doğayı, hareketi ve bu hareketin ardındaki ritüelleri anlamakla da ilgilidir. Çünkü kültür, insanın çevresiyle kurduğu etkileşimlerin toplamıdır. Ve bu etkileşimlerin en evrensel olanlarından biri de harekettir. Fizikte “sürat” kavramı tam da bu noktada, kültürlerin doğayı nasıl ölçtüğünü, zamanı ve mekânı nasıl algıladığını anlamamızı sağlayan bir araç hâline gelir. Hareketin Kültürel Anlamı: Süratin Ötesinde Bir Kavram Sürat, fizikte bir cismin aldığı yolun, geçen zamana oranı olarak tanımlanır. Matematiksel olarak bu ifade Sürat = Yol / Zaman şeklinde gösterilir. Ancak bu formülün…

Yorum Bırak

Fende Öteleme Ne Demek? Sosyolojik Bir Bakış Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Bilimsel terimler ve kavramlar, genellikle teknik anlamlarıyla sınırlı kalır, ancak toplumsal yapılar ve bireylerin etkileşimleri içinde bu terimlerin nasıl algılandığını anlamak, konuya farklı bir boyut kazandırabilir. “Öteleme” gibi bir kavram, fiziksel bir hareketi anlatıyor gibi görünse de, toplumsal düzeyde de benzer bir etki yaratabilir. Fende öteleme, bir cismin veya nesnenin yer değiştirmesi olarak tanımlanabilirken, toplumsal düzeyde bu kavram, bireylerin toplumsal normlar içinde nasıl yer değiştirdiği, hangi rollerin ön plana çıktığı ve bu hareketlerin kültürel bağlamdaki anlamlarını da derinlemesine irdelememize olanak tanıyabilir. Toplumsal normlar, kültürel pratikler ve cinsiyet rolleri,…

Yorum Bırak

Dernek Kurmak İçin En Az Kaç Kişi Gerekir? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan davranışlarını anlamaya çalışan bir psikolog olarak, çoğu zaman toplumsal yapının ve grup dinamiklerinin bireylerin psikolojisi üzerinde nasıl derin etkiler yarattığını düşünürüm. İnsanlar, genellikle yalnızca kendi çıkarlarını değil, aynı zamanda toplumsal bağlarını ve grup kimliklerini de göz önünde bulundururlar. Dernek kurmak, bir grup insanın ortak bir amaç için bir araya gelmesiyle oluşan bir süreçtir ve bu süreç, sadece bireylerin fiziksel bir araya gelmesiyle değil, aynı zamanda onların psikolojik ve duygusal bağlarını kurmalarını gerektirir. Peki, dernek kurmak için en az kaç kişi gerekir? Bu soruya sadece hukuki ve organizasyonel…

Yorum Bırak

Kaplama Operatörü Nedir? Endüstrinin Görünmeyen Kahramanlarıyla Tanışın Her gün elimize aldığımız telefonlardan kullandığımız otomobillere kadar sayısız ürün, gözle göremediğimiz ama dayanıklılığını ve kalitesini artıran bir işlemden geçer: kaplama. Peki bu sürecin arkasındaki emektarlar kim? İşte burada devreye, endüstrinin görünmeyen kahramanlarından biri olan kaplama operatörleri girer. Gelin bu kritik mesleği yakından tanıyalım. Kaplama Operatörü Kimdir? Kaplama operatörü, metal, plastik veya cam gibi yüzeylere farklı kimyasal ya da fiziksel yöntemlerle koruyucu veya dekoratif tabakalar uygulayan kişidir. Bu işlem; ürünlerin paslanmasını önler, dayanıklılığını artırır veya estetik görünüm kazandırır. Yani bir anlamda, ürünün ömrünü uzatan “görünmez zırhı” oluşturur. Günümüzde otomotivden savunma sanayine, elektronik üretiminden…

Yorum Bırak

Bir arkadaşım geçenlerde bana şöyle dedi: “Sonunda bu durumu kanıksadım.” Bu cümle, bana biraz garip geldi. Çünkü dildeki bazı kelimeler zamanla bizimle öyle iç içe geçiyor ki, onlara anlam yüklemeden hemen kullanıyoruz. Kanıksamak da onlardan biri gibi. Ama acaba “kanıksamak” gerçekten Türkçe bir kelime mi? Bunu düşündüm, biraz da merak ettim. Gelin, hep birlikte bu kelimenin etrafında dönen bir hikâyeye dalalım ve bakalım, “kanıksamak” gerçekten bizim dilimize ait mi, yoksa başka bir dilin kökenlerinden mi geliyor? Kanıksamak: Türkçe mi, Yabancı mı? Hikâyeye başlamadan önce, sizi düşündüren bir şeyle karşı karşıyayız: Bir kelimenin anlamını ne kadar derinlemesine kavrayabiliyoruz? “Kanıksamak” kelimesi, Türkçede…

Yorum Bırak

Kan Hastalıkları İsimleri Nelerdir? Farklı Bakış Açılarıyla Derinlemesine Bir Yolculuk Kan… Bedenimizin görünmeyen kahramanı, yaşamı damar damar taşıyan gizli sistem. Ama ne yazık ki çoğumuz, kanla ilgili hastalıkların çeşitliliğini ve ciddiyetini ancak bir sorunla karşılaştığımızda fark ediyoruz. Bugün, bu hayati konuyu farklı gözlüklerle ele alacağız: Erkeklerin daha analitik, veri temelli yaklaşımı ile kadınların daha duygusal, toplumsal etkiler odaklı bakış açısını yan yana koyarak “Kan hastalıkları isimleri nelerdir?” sorusuna derin bir cevap arayacağız. Hazır olun; sadece liste değil, düşünmenizi sağlayacak sorular da sizi bekliyor. Kısa Cevap: Kan hastalıkları genel olarak üç ana gruba ayrılır: kırmızı kan hücreleri (eritrosit) hastalıkları, beyaz kan…

Yorum Bırak