Günlük Çarklar Yazılar

Fetret Nedir? Kısaca Din Üzerine Bir Hikaye Fetret kelimesini ilk kez çocukken duymuştum. Babam, İstanbul’da uzun yıllar dini bir vakıfta çalıştıktan sonra, zaman zaman eski kitapları karıştırırken “fetret”ten bahsederdi. O zamanlar anlamamıştım. Ama bugün, biraz büyüdüm, ekonomi okudum, hayatı gözlemledim ve veriyle uğraşmayı seviyorum. Şimdi, fetretin ne demek olduğunu daha iyi anlıyorum. Hadi gelin, hem geçmişten hem de şimdiden yola çıkarak, fetretin ne olduğunu, nasıl bir anlam taşıdığını bir arada keşfedelim. Fetret Nedir? Kısaca Din Üzerine Derin Bir Anlam Fetret, Arapçadan Türkçeye geçmiş bir kelime. Dinî anlamda, bir peygamberin ölümünden sonra toplumun, doğru yolu bulmakta zorlanması durumunu ifade ediyor. Özellikle…

Yorum Bırak

Alkolün Ham Maddesi: Kültürel, Toplumsal ve Kimliksel Bir Perspektif Bir antropolog olarak, kültürlerin çeşitliliği insanı her zaman büyülemiştir. Her toplum, kendine özgü bir yaşam biçimi, değerler ve semboller sistemi oluşturur. Bu farklılıklar, hayatın her alanına sirayet eder; yemek kültüründen, giyim kuşamına, sanat anlayışına kadar her şey farklı kültürel bağlamlarda şekillenir. Ancak bu çeşitliliğin arasında, alkol gibi evrensel bir madde, toplumların farklı ritüellerinde ve kimliklerinde nasıl bir rol oynuyor? Alkolün ham maddesi üzerinden yapılan bu derinlemesine inceleme, farklı kültürlerin iç içe geçmiş yapısını anlamamıza yardımcı olabilir. Alkolün Ham Maddesi: Doğadan Toplumsal Kimliğe Alkolün ham maddesini anlamadan önce, aslında alkolün kültürel bir…

Yorum Bırak

Atina’nın Neyi Meşhur? Bir İzmirli’nin Gözünden Atina Macerası İzmir’den Atina’ya gitmek, yola çıkmadan önce en az 5 kez “Atina’nın neyi meşhur?” diye sorulan, ardından cevaplar arasında kaybolan bir yolculuk gibidir. Hani İzmir’den bilet aldığınızda her şey çok romantik ve heyecan verici gözükür. Sonra birden kendinize “Gerçekten Atina’ya gitmek istiyor muyum?” diye sormaya başlarsınız. (Evet, iç sesim yine devrede, ama bu sefer daha ciddi bir şekilde.) “Ya ne meşhur Atina’da?” sorusu kafanıza takılır. Tabii ki, ben de bununla ilgili biraz araştırma yapmaya karar verdim. Atina’nın meşhur olan şeylerini incelemeden önce, “Burası Yunanistan, biz zaten tanıyoruz,” gibi bir hava var. Yani klasik…

Yorum Bırak

Kaldıraç Kumar Mı? Güç, İktidar ve Toplumsal İlişkiler Bağlamında Bir Siyaset Analizi “Güç, sadece bir insanın elinde bulunan araçlardan ibaret değildir; aynı zamanda bu gücün toplumsal düzende nasıl aktığı, kimlerin nasıl etkilendiği ve nasıl kullanıldığı sorusu da bu gücü anlamamızı sağlar.” Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal düzenin ve iktidar ilişkilerinin karmaşıklığı üzerine sıkça kafa yoruyorum. Kaldıraç, finansal bir araç olmanın ötesinde, toplumsal yapıyı etkileyebilecek kadar güçlü bir etkiye sahiptir. Peki, kaldıraç kullanımı gerçekten sadece bir finansal strateji mi, yoksa kumar benzeri riskler barındıran tehlikeli bir oyun mu? Bu yazıda, kaldıraç kullanımının toplumsal, siyasal ve ekonomik bağlamlarını inceleyecek; iktidar, kurumlar, ideoloji…

Yorum Bırak

“ İtır ” kokusu neye benzer? “ Itır ” dediğimiz bitki aslında halk arasında birden fazla türü kapsayan, özellikle Pelargonium graveolens ve benzeri sardunya (geranium) grubu bitkileri ifade eder. [1] Bu yazıda, ıtır kokusunun koku profili, tarihsel arka planı ve günümüzdeki akademik yaklaşımlarını ele alacağız. Koku profili – “Itır” kokusu nasıl tanımlanabilir? Birçok kaynakta ıtır kokusu için şu tanımlar öne çıkar: – “Gül, limon ve amber (kehribar) karışımı gibi” kokar. [2] – “Sıcak notalarla çiçeksi, yaprakların hafif keskin ve ferah kokusu” olarak ifade edilir. [3] – Yapraklardan deneyimlendiğinde, çantaya koyulduğunda bile ‘her gittiğiniz yerde çevreye hoş bir koku yayar’ diye anlatılır. [1] Yani, ıtır kokusunu…

Yorum Bırak

İletim Hattı Kaç Volt? Psikolojik Bir Perspektiften İnceleme İletim hattı kaç volt? sorusunu sormak, bir psikolog için ilk başta tuhaf gelebilir. Elektrik mühendisliği ile psikoloji arasındaki bağ, her ne kadar doğrudan görünmese de, aslında insan davranışlarını çözümlemeye çalışan bir zihin için pek de uzak değil. İnsanlar arasındaki enerji, etkileşimler ve sosyal bağlantılar, aslında elektriksel iletim hatları gibi bir ağ oluşturur. Bu yazıda, iletim hattı kavramını fiziksel bir sorudan öte, toplumsal, bilişsel ve duygusal bir mercekten inceleyeceğiz. Elektriksel enerjinin insan ruhundaki karşılıklarını, insanlar arasındaki bağların nasıl şekillendiğini, bu enerji alışverişinin bireylerin ruh halini nasıl etkilediğini keşfedeceğiz. Hadi gelin, biraz daha derinlemesine…

Yorum Bırak

İmitasyon Altın Belli Olur Mu? Edebiyatın Işığında Bir İnceleme Kelimenin gücü, bir anlatının, bir hikayenin ya da bir karakterin arkasındaki gerçeği açığa çıkarma ve dönüştürme potansiyeline sahiptir. Edebiyat, zaman zaman yüzeydeki gerçeklikten çok daha derinlerdeki anlamları arar ve keşfeder. Yine de, her şeyin gerçek görünmeye çalıştığı bir dünyada, sahte olanla gerçek olan arasındaki farkı görmek bazen zor olabilir. Tıpkı imitasyon altının gerçek altın gibi parlamaya çalışması gibi, bir anlatı da çoğu zaman yüzeyde pırıltılı olsa da içsel yapısında, orijinalini yansıtmada zayıf kalabilir. Bu yazıda, imitasyon altının “belli olup olmayacağını” edebiyatın derinliklerinden çözümleyerek, bu sahte ve gerçek kavramları üzerinden bir anlam…

Yorum Bırak

“Katastrofik” kelimesi TDK’ya göre “felaketle sonuçlanan, yıkıcı ve çok büyük zarar verici” anlamına gelir. Ancak bu kelime yalnızca dilsel bir tanım değil, farklı kültürlerde farklı çağrışımlar yaratan güçlü bir kavramdır. Katastrofik Ne Demek TDK? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Yıkımın Dili Farklı Açılardan Bakmayı Sevenler İçin Bir Başlangıç Bazı kelimeler vardır ki, yalnızca anlamlarıyla değil, taşıdıkları duygusal ve kültürel yüklerle de hayatımıza dokunur. “Katastrofik” tam olarak bu kelimelerden biri. Onu duyduğumuzda aklımıza doğal afetlerden ekonomik krizlere, kişisel çöküşlerden toplumsal travmalara kadar pek çok sahne gelir. Peki bu kelime aslında ne anlama gelir ve farklı toplumlarda nasıl algılanır? Gelin, dilin ve kültürün…

Yorum Bırak

Şunu içtenlikle söyleyeyim: “Katalanca kaç kişi konuşuyor?” diye sorduğumuzda, yalnızca bir sayı kovalamıyoruz; hafızası güçlü bir dilin dününü, bugününü ve yarının kültürel etkisini konuşuyoruz. Barselona’da bir kafede duyduğunuz “Bon dia” ile Alghero’da rüzgâra karışan “Bona tarda” arasında, ortak bir ses var: yaşamak ve anlatmak isteyen bir dilin sesi. Kısa cevap: Küresel ölçekte Katalanca konuşabilenlerin sayısı yaklaşık 9–10 milyon, anlayabilenlerin sayısı ise 11 milyonun üzerinde kabul ediliyor. Bu aralık, farklı metodolojilerin (anlama/konuşma/ana dil/alışıldık kullanım) değişkenliğinden kaynaklanıyor. ([Vikipedi][1]) Kökler: Bir Akdeniz romanının dili Katalanca, Latinceden türeyen Batı Romen dilleri ailesinde yer alır; Andorra’nın resmî dili, İspanya’da (Katalonya, Balear Adaları, Valensiya—burada “Valensiyaca” adını…

Yorum Bırak

Kasko Şart mı? Küresel ve Yerel Perspektiflerden Derinlemesine Bir Bakış “Bazı sorular vardır ki cevabı kişiye, kültüre ve yaşanılan coğrafyaya göre değişir. ‘Kasko şart mı?’ da tam olarak böyle bir sorudur. Kimi için vazgeçilmez bir güvenlik ağıdır, kimi için gereksiz bir masraf. Hadi gelin bu konuyu birlikte farklı açılardan ele alalım, siz de kendi deneyimlerinizi bizimle paylaşın.” Kasko Nedir ve Neden Tartışılır? Kasko sigortası, aracınızı kaza, çarpışma, çalınma, doğal afet, yangın gibi beklenmedik durumlara karşı koruma altına alan isteğe bağlı bir sigorta türüdür. “İsteğe bağlı” olması da işte bu tartışmanın merkezindedir. Bazı insanlar için araçlarının güvenliği adına olmazsa olmazdır, bazıları…

Yorum Bırak