Günlük Çarklar Yazılar

Gramofon Hangi Plakları Çalar? Güç, İdeoloji ve Vatandaşlık Üzerine Bir Siyasal Analiz Bir siyaset bilimci olarak güç ilişkilerini incelediğimde fark ettiğim şey şudur: her sistem, tıpkı bir gramofon gibi yalnızca kendi seçtiği plakları çalar. Kimi zaman bu plak, otoritenin yüksek sesli marşıdır; kimi zaman da halkın bastırılmış melodisidir. “Gramofon hangi plakları çalar?” sorusu bu nedenle yalnızca bir müzik tercihine değil, iktidarın sesini, ideolojinin ritmini ve vatandaşlığın sınırlarını anlamaya dair bir politik metafora dönüşür. Güç Mekanizması Olarak Gramofon Devlet, tarih boyunca sesi denetleme gücü üzerinden iktidarını kurmuştur. Gramofon, burada yalnızca bir ses aracı değil, hegemonik bir mekanizmanın simgesi haline gelir. Hangi…

Gramer Nasıl Öğrenilir? – Ekonominin Dili Üzerinden Bir Analiz Bir ekonomist için her karar, sınırlı kaynaklar ve sonsuz ihtiyaçlar arasında yapılan bir tercihtir. Bu bakış açısı, yalnızca para, üretim ve tüketim ilişkilerini değil, aynı zamanda öğrenme süreçlerini de kapsar. Gramer öğrenmek de aslında bir yatırım kararıdır: zaman, emek ve dikkat gibi kaynaklar belirli bir amaç doğrultusunda tahsis edilir. Tıpkı bir ekonominin büyümesi için sermaye birikimi gerekiyorsa, dil öğreniminin gelişmesi için de bilgi birikimi gerekir. O halde soralım — gramer nasıl öğrenilir sorusunu yalnızca dilsel bir mesele olarak değil, aynı zamanda ekonomik bir süreç olarak ele alabilir miyiz? Kaynakların Sınırlılığı: Zaman,…

En Sağlıklı Yapışmaz Tava Hangisi? Siyaset Biliminin Mutfağında Gücün, İdeolojinin ve Vatandaşlığın Tadına Bakmak Bir siyaset bilimci olarak, toplumsal güç ilişkilerini incelerken bazen sıradan nesneler bile politik metaforlar haline gelir. Yapışmaz tava da bunlardan biridir. Basit bir mutfak aracı gibi görünse de aslında iktidar, direnç, uyum ve denge arasındaki o ince çizgiyi temsil eder. Peki, en sağlıklı yapışmaz tava hangisi? Bu soru, yüzeyde bir tüketim tercihi gibi dursa da derinlerde modern toplumun ideolojik yapısını, cinsiyet rollerini ve güç arayışını yansıtır. İktidarın Tavayla İmtihanı: Kim Kime Yapışıyor? Her iktidar biçimi, tıpkı bir tavada olduğu gibi “yapışma” ve “ayrılma” dengesine dayanır. Fazla…

Eve Kamera Taktırmak Kaça Mal Olur? – Güvenliğin Bedelini Değil, Anlamını Konuşalım “Kendini güvende hissetmek” ne kadar eder? Sadece birkaç kameranın, birkaç kablonun ya da bir ekranın maliyetinden mi ibarettir? Yoksa bu, insanın yaşadığı toplumla kurduğu güven ilişkisinin bir yansıması mıdır? Bu yazıda bir fiyat listesinden fazlasını konuşacağız: Eve kamera taktırmanın ekonomik, duygusal ve toplumsal bedelini. Çünkü bazen mesele, kamerayı nereye koyduğumuzdan çok, neyi görmek istediğimizdedir. Bir Kadının Bakışıyla: Güvenliğin Duygusal Yüzü Birçok kadın için güvenlik, sadece evin dış kapısına zincir takmakla bitmez. Kadınlar, toplumsal deneyimleri gereği “görülmeyi” değil, “anlaşılmayı” ister. Eve kamera taktırmak, bir kadının zihninde yalnızca hırsızlığa karşı…

Berat Gecesinde Neler Oldu? Maneviyatın Küresel ve Yerel Yankıları “Affın, bağışlanmanın ve yeniden başlamanın gecesi… Ama sadece bu kadar mı?” Bazı geceler vardır ki sadece takvimde değil, insanlığın ortak bilincinde de özel bir yer tutar. Berat Gecesi işte tam da bu türden bir gece… Her yıl Şaban ayının 15. gecesi idrak edilen bu kutsal zaman dilimi, İslam dünyasında bağışlanma, arınma ve kaderin yeniden yazılması anlamına gelir. Ancak mesele sadece dini bir ritüel değildir. Berat Gecesi, farklı coğrafyalarda farklı kültürel anlamlar kazanarak hem bireysel hem toplumsal bir dönüşüm fırsatına dönüşmüştür. Gel, bu kutsal gecede neler olduğunu sadece tarihsel bir anlatı olarak…

Kargo Durumu Nedir? Güç, Kurum ve Vatandaşlık Üzerine Siyasal Bir Analiz Bir siyaset bilimci için toplum, yalnızca yasalarla değil, sembollerle, ideolojilerle ve görünmeyen güç akışlarıyla örülmüş bir sistemdir. Kimi zaman bir kavram, gündelik yaşamın içinden doğar ama siyasal düzenin derin dinamiklerini açığa çıkarır. “Kargo durumu nedir?” sorusu da tam olarak böyledir. Yüzeyde, bir teslimat sürecini ya da hizmet zincirini ifade ediyor gibi görünür; oysa siyaset bilimi açısından, bu kavram iktidar ilişkilerini, bürokratik kontrol mekanizmalarını ve vatandaş-devlet etkileşimini yansıtan güçlü bir metafordur. Bu yazıda “kargo durumu”nu, iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık bağlamında; eril stratejilerin ve kadınsı katılım biçimlerinin kesiştiği bir siyasal…

Hap Korur mu? – Tek Tuşla Güvenlik Hayali mi, Akıllı Sağlık Stratejisi mi? Kısa cevap: “Evet ama…” Hangi hap, neye karşı, nasıl ve ne kadar düzenli kullanıldığına bağlı. “Hap korur” cümlesi tek başına eksik; çoğu zaman koşullu bir gerçek ve bazen de tehlikeli bir yanılgı. Samimi Ama Sert Bir Giriş: Hapların Üzerine Fazla Sorumluluk Yüklüyoruz Şunu baştan söyleyeyim: “Bir hap yutarım, mesele kapanır.” kafası, günümüz sağlık kültürünün en büyük kolaycılığı. Haplar mucize değildir; doğru durumda, doğru kişide, doğru doz ve süreyle işe yarayan araçlardır. Ama “Hap korur mu?” sorusunu bağlamdan koparırsan, yanıt yanlış bir özgüvene dönüşür. Korur: neye karşı, ne…

Giray Kime Denir? Güç, Kimlik ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Siyaset bilimciler olarak, gücün, iktidarın ve toplumsal düzenin dinamiklerini her zaman sorgularız. Toplumlar nasıl yapılandırılır? Kimler bu yapıları şekillendirir? Hangi ideolojiler, hangi sınıflar tarafından benimsenir? Bu sorular, her bireyin kimliğini ve rolünü anlamada önemli bir yer tutar. Özellikle, bir kavramın toplumdaki yeri ve anlamı zaman içinde nasıl evrilir, toplumsal ve siyasal bağlamda bu kavram ne tür güç ilişkilerini yansıtır? Bu yazıda, “Giray” kelimesinin toplumsal ve siyasal bağlamda ne ifade ettiğini, iktidar, kurumlar, ideoloji ve vatandaşlık çerçevesinde ele alacağız. Giray: Geleneksel Bir Unvan mı, Modern Bir Kimlik Mi?…

Merhaba sevgili okur, bugün belki kulağınıza eski zamanlardan kalma bir kavram gibi gelen ama aslında bilimsel açıdan da ilginç yönleri olan bir konuyu ele almak istiyorum: Havut. Konuya bilimsel bir merakla yaklaşmak, geleneksel bir nesnenin ardındaki işlevsel ve biyomekanik detayları keşfetmek bence oldukça heyecan verici. Haydi gelin, “Havut ne işe yarar?” sorusunu birlikte inceleyelim. Havut Nedir? Havut, genellikle deve, at ya da katır gibi yük hayvanlarının sırtına konulan ve hayvanın yük taşırken daha rahat etmesini sağlayan özel bir eyer türüdür. Anadolu ve Orta Doğu coğrafyasında tarih boyunca kullanılmış olan havut, sadece bir taşıma aracı değil, aynı zamanda hayvan refahını artıran…

Doğal Göller Hangileri? Toplumsal Yapılar Üzerinden Bir Analiz Toplumsal yapılar, her bireyin dünyayı nasıl algıladığını, çevresiyle nasıl etkileşime geçtiğini ve kimliklerini nasıl inşa ettiğini etkileyen güçlü sistemlerdir. Bu yapılar, yalnızca insan ilişkilerini değil, aynı zamanda doğa ile olan etkileşimimizi de şekillendirir. Bir araştırmacı olarak, toplumsal normları ve bireylerin davranışlarını anlamaya çalışırken, bazen gündelik yaşamın en basit unsurlarında bile derin toplumsal anlamlar bulabiliyorum. “Doğal göller hangileri?” sorusunun yanıtı, ilk bakışta basit bir coğrafi soru gibi görünse de, aslında bu tür doğal oluşumların insanların dünyasında nasıl farklı anlamlar taşıdığına dair önemli bir düşünsel alan açmaktadır. Bu yazıda, doğal göllerin toplumsal yapılarla olan…